Samuel Fuchs redde in 1820 een kind uit het water in Leiden. Hij ontving hiervoor een zilveren medaille van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen. Deze moedige daad leidde onlangs tot een bijzondere ontmoeting.
Begin 2022 kwam er bij het secretariaat van het Nut per e-mail een vraag binnen uit Canada van Gerda Admiraal-Blansjee. Haar moeder is een kleinkind van Samuel Fuchs die in November 1820 een zinkend kind gered heeft uit de Rijn bij de Aalmarkt in Leiden volgens de Leydse Courant van 3 november 1820. Lees meer
Samuel Fuchs heeft hiervoor een getuigschrift en een zilveren medaille ontvangen van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen, kortweg het Nut. De penning en getuigschrift zijn in de loop van de tijd verloren gegaan. Gerda klopte daarom aan bij het Nut om te vragen of de originele registratie van de penning nog terug te vinden is. Een vraag die Cor den Boer, van de archiefcommissie van het Nut en tevens vrijwilliger bij het Nationaal Onderwijsmuseum, heeft opgepakt. Dat leidde tot een bijzondere ontmoeting.
De familie Admiraal is dertien jaar geleden naar Canada geëmigreerd om daar sociaal werk te gaan doen. Goede omstandigheden in Nederland achterlatend zijn zij in Canada, in British Columbia, van de grond af opnieuw begonnen. Het motief voor deze emigratie was dat zij voelden iets terug te moeten doen aan de Canadezen die ons hebben bevrijd in WOII. Mevrouw Admiraal, Grace in Canada omdat Gerda te moeilijk is uit te spreken voor Canadezen, is directeur van de plaatselijke dienst ‘Community Service’, een bureau voor sociale ondersteuning. Ook haar man, Joop, zet zich in voor de ontwikkeling van de plaatselijke bevolking.
Gerda vertelde dat zij bij het zoeken van de stamboom van haar vaders kant op dood spoor terecht kwam en dat ze daarom, gegrepen door genealogie, verder is gegaan met die van haar moeder Zij kwam daarbij op het spoor van het Fuchsenboek. Een boek dat verhaalt over haar voorouders en hun leven sinds het jaar 1577. Lees meer
Zij ontdekte dat haar voorvader Samuel Fuchs niet uit Duitsland kwam, zoals haar moeder haar altijd had verteld, maar uit Zwitserland. Samuel is geboren in 1754. In 1780 meldde hij zich aan voor het huurlingenleger van de Republiek der Verenigde Provinciën, en werd gelegerd in Leiden. Daar werd hij verliefd en trouwde hij in 1783 met Jacomijntje Holterman. Zodoende is hij in Nederland gebleven. Al verder googelend vond Gerda het artikel in de Leidse Courant waarin staat dat op ‘den 14den van Herfstmaand (september red) 1819 er een meisje in het water viel en gered werd door een voorbijganger, Samuel Fuchs. Lees meer
Cor is op zoek gegaan in het archief van het Nut in het Nationaal Onderwijsmuseum van rond die tijd. Hij trof in het verslag van de algemene vergadering van het Nut uit 1820 onder het vierde punt, het belonen van moedige daden, meer informatie aan over de penning die aan Samuel Fuchs is uitgereikt (zie afbeelding links). Deze informatie heeft Cor samen met een afbeelding van de zilveren medaille, zoals die toen werd uitgerekt, aan Gerda toegestuurd. Zij was daar bijzonder blij mee. Zodanig zelfs, dat zij en haar man tijdens hun bezoek aan Nederland in mei 2022 een dag naar het Nationaal Onderwijsmuseum in Dordrecht zijn komen om met eigen ogen de boeken en een zilveren penning te kunnen zien. Uiteraard heeft Cor hen ook ingelicht over waarom juist Samuel Fuchs een penning ontving voor zijn menslievende daad. De voordracht voor een medaille voor het doen van een menslievende daad werd altijd door een Nut Departement gedaan. Of Samuel Fuchs lid was van het departement Leiden is niet bekend, maar het bestuur zal ongetwijfeld van het voorval hebben gehoord en een aanbeveling hebben gedaan bij het landelijk bestuur van het Nut.
Cor kijkt met een goed gevoel terug op het bezoek van de familie Admiraal aan het Nationaal Onderwijsmuseum en het zoekwerk dat hij voor hen mocht doen.
Afbeelding: Cor en Gerda voor de Nutskast
Passage algemeen verslag Maatschappij tot Nut van 't Algemeen 1820.
