In 2021 bestond de Stichting Nutsscholen Breda 100 jaar. In 2019 is er een nieuwe directeur benoemd: Anette de Ruiter. Reden genoeg voor de redactie om via Zoom contact met haar te zoeken.
In Nederland functioneren nog in verschillende plaatsen Nutsscholen. De Stichting Nutsscholen Breda is net als veel andere Nutsscholen ontstaan uit het lokale departement. Departement Breda bestaat inmiddels 205 jaar. Het departement is vooral actief via twee stichtingen. De stichting Nutsscholen Breda bestuurt vijf Nutsbasisscholen in de stad. Op elk van deze scholen wordt door de schoolleiding, leerlingen, leerkrachten en ouders vanuit de zogenaamde Nutsvisie samengewerkt. Daarnaast biedt de stichting Nutsvolksuniversiteit Breda aan 2000 volwassen cursisten veel uiteenlopende cursussen, waaronder het grootste talencursusaanbod in de regio. De Vubreda, zoals de instelling in de volksmond heet, onderstreept het principe Life Long Learning, een leven lang leren.
Anette wist niet van het bestaan van het Nut en de Nutsscholen voordat zij naar haar huidige functie solliciteerde. In haar vorige baan maakte zij deel uit van de Raad van Toezicht van het openbaar onderwijs in Tilburg. Zij heeft zich voorafgaand aan haar sollicitatie verdiept in het verleden van het Nut en het onderwijs. De doelstellingen van het Nutsonderwijs in Breda bleken naadloos aan te sluiten bij haar ideeën en overtuiging over hoe het basisonderwijs er uit zou moeten zien. Kernbegrippen hierin zijn: gelijkheid, respect, een veelzijdige brede ontwikkeling met ruimte voor een creatieve ontwikkeling van eigen talenten. Anette vindt dat de Bredaase Nutscholen zich vooral onderscheiden van andere basisscholen in Breda door de aandacht voor de brede ontwikkeling van het kind. Daarnaast is er aandacht voor natuur, cultuur, beweging en de ontwikkeling van het creatief vermogen.
De ontwikkeling van de stevige kennisbasis is vanzelfsprekend een belangrijk vertrekpunt. Anette ziet en ervaart echter wel het spanningsveld tussen het meegeven van deze kennisbasis en ruimte voor de brede ontwikkeling van het kind. Waar het ene (kennis) continue getest wordt en daardoor zichtbaar is, wordt het belang van het ander (brede ontwikkeling) makkelijk over het hoofd gezien. Ondertussen blijkt uit de aanzienlijke omvang van het Nutsonderwijs in Breda, dat ouders hier echter wel veel waarde aan hechten. De vijf verschillende scholen worden bezocht door 1800-1900 leerlingen. Voor drie van de vijf Nutsscholen is een wachtlijst. In Breda functioneren ook scholen op Islamitische, Christelijke, Katholieke en openbare grondslag.
Contact met departement Breda
Departement Breda houdt jaarlijks een algemene vergadering. Aan deze vergadering neemt ook Anette deel, evenals een vertegenwoordiger van de volksuniversiteit. Vanwege de coronacrisis heeft Anette nog maar een algemene vergadering van het departement meegemaakt. De voorzitter van de Raad van Toezicht van de Nutscholen is ook bestuurslid bij het departement. De band met het departement is goed en overleg vindt plaats in goede sfeer vanuit een open houding. Regelmatig biedt het departement ook in praktische zin ondersteuning aan de Nutsscholen in Breda. De scholen ontvangen jaarlijks een bedrag om in de Kinderboekenweek een boeken aan te schaffen.
Geen vacatures voor leerkrachten
Anette is dagelijks samen met haar directieteam verantwoordelijk voor het personeelsbeleid op haar scholen. Ze vertelt: ‘Voor veel basisscholen is het vinden van nieuwe leerkrachten een uitdagende kwestie. De Nutsscholen in Breda hebben op dit moment gelukkig geen openstaande vacatures. We maken gebruik van een eigen arbeidspoule van invalkrachten waar een beroep op kan worden gedaan als er door ziekte een leerkracht uitvalt. Deze arbeidspoule is ook een belangrijk instroominstrument van waaruit in vacatures wordt voorzien. Behalve net afgestudeerden aan de PABO zijn er ook ervaren leerkrachten actief in de arbeidspoule. Vanuit de arbeidspoule functioneren ook leerkrachten die graag lesgeven maar (even) geen verantwoordelijkheid willen dragen voor andere taken binnen school.
Er zijn 200 betaalde krachten verbonden (165 fte) aan de Nutscholen in Breda. Onder het motto “Samenwerken aan veelzijdig ‘jong’-leren met hoge opbrengsten voor ieder kind” geeft het bestuur van de stichting samen met het directieteam en leerkrachten vorm aan het strategisch beleid van de Stichting Nutsscholen Breda op basis van vijf richtinggevende doelstellingen; goed onderwijs, positief onderscheidend werkgeverschap, gezonde financiën, eigentijdse huisvesting en voorzieningen en voorbeeldige communicatie.’
Het hoofd boven water houden
Tijdens de Coronacrisis stond en staat het vervangen van zieke leerkrachten vanuit de arbeidspoule wel onder druk. Meer dan anders heeft Anette afgelopen jaar klassen naar huis moeten sturen en zelfs een tijdje een school moeten sluiten. De Coronamaatregelen waren voor basisscholen soms in de praktijk moeilijk uitvoerbaar en vroegen om veel extra inzet van alle onderwijsprofessionals. Leerlingen moesten bijvoorbeeld fysiek in bubbels blijven op school. Dat hebben de Nutsscholen in Breda ook strak in de hand gehouden; een enorm zware taak. Een frustrerende taak ook want buiten schooltijd mocht en ging het er heel anders aan toe. Kinderen konden onbelemmerd samen spelen en sporten met elkaar. Helaas laten alle toegezegde sneltesten voor het basisonderwijs ook nog steeds op zich wachten. Deze testen waren wel toegezegd bij opening van de scholen begin februari 2021.
Anette geeft aan dat er afgelopen jaar weinig terecht is gekomen van de specifieke Nutsdoelstellingen. ‘Het was een enorme uitdaging het onderwijs georganiseerd te krijgen om binnen een onveilige omgeving waarin Coronabesmettingen bij leerlingen en leerkrachten aan de orde van de dag waren. Het hoofd boven water houden met alle extra taken ingegeven door de Coronamaatregelen was het hoogst haalbare. De administratieve druk rond de registratie van besmettingen en de extra schoonmaak zijn daar maar twee willekeurige voorbeelden van extra taken.’ Lees meer
Onderwijsvertraging?!
Niet voor alle kinderen heeft de Coronacrisis een onderwijsvertraging met zich meegebracht. Sommige leerlingen waren zelfs gebaat bij online onderwijs en zijn vooruitgegaan. Maar helaas is het in het algemeen wel sprake is van een onderwijsvertraging bij de leerlingen en bleek het rekenonderwijs moeilijker dan het taalonderwijs online. De leerlingen die voor het thuisonderwijs geen beschikking hadden over een computer hebben van de school een laptop/tablet kunnen lenen voor het thuisonderwijs.
Het Nationaal Onderwijs Programma (NOP) waarin de overheid 8,5 miljard heeft toegezegd voor het oplossen van de onderwijsachterstanden is een volgende uitdaging waar Anette samen met haar directieteam voor gesteld staat. Anette verwacht een kloof te moeten dichten om het geld ook daadwerkelijk als extra ondersteuning bij de leerling terecht te laten komen. Zij verwacht een enorme extra administratieve belasting voor haar stichting om een en ander rond NOP geregeld te krijgen.
De toekomst
In 2021 bestaan de Nutscholen in Breda 100 jaar. Natuurlijk kan dit nu niet groots gevierd worden. Er zijn wel plannen om de organisatie van dit jubileum samen op te pakken met de eveneens 100-jarige VBS (Vereniging van algemene Bijzondere Scholen) maar pas in 2022. Anette hoopt verder dat er in het schooljaar 2021-2022 weer teruggekeerd kan worden naar een ‘normale’ school waarin er weer voldoende ruimte is voor ‘Nuttig’ onderwijs.
Korte persoonlijke vragen voor Anette
Stel dat u het komende jaar al uw aandacht, energie en tijd in één (denkbeeldig) project van de Nutscholen zou mogen steken, wat zou u kiezen?
Vormgeven van 21e -eeuwse vaardigheden in het curriculum. Lees meer
U mag een wens doen en voor één dag een historisch persoon zijn, wie zou u willen zijn, en waarom?
Ik zou graag een dag Barack Obama willen zijn. Ik heb met zoveel bewondering gekeken naar zijn stijl van besturen en besturing. Ik zou graag met hem het gesprek voeren om van hem te leren.
Is er iets dat u graag kwijt wil over het Nut en /of uw Nutscholen?
Ik wil aan alle personeelsleden van Stichting Nutsscholen Breda laten weten hoe trots ik ben op hoe ze zich staande houden in deze pandemie.
Tot slot, de snelkeuzevragen:
- Een tentoonstelling of lezing;
- Geld schenken of meehelpen aan goede doel
- Vertrouwen of controleren
- Principes of meebewegen
- Vergaderen of verjaardag
- Natuurvakantie of cultuurreis
- Mojito of glas wijn
- bridge of klaverjassen
- Windows of Apple
- Netflix of NPO
- Whatsapp of e-mail
- Jong of ervaren
(1 mei 2021)
